17.06.2025
Kto płaci prowizję dla biura nieruchomości przy wynajmie?
Kiedy decydujemy się na wynajem mieszkania przez biuro nieruchomości, jednym z pierwszych pytań, jakie się pojawiają, jest kwestia prowizji dla pośrednika. Dla wielu osób – zarówno właścicieli nieruchomości, jak i przyszłych najemców – nie do końca jasne jest, kto płaci prowizję dla biura nieruchomości przy wynajmie, ile ona wynosi i od czego zależy. W rzeczywistości nie ma jednej sztywnej zasady – wszystko zależy od przyjętego modelu współpracy, ustaleń między stronami oraz podpisanej umowy. Poniżej wyjaśniamy, jak wygląda to w praktyce i na co warto zwrócić uwagę, by nie przepłacić i uniknąć nieporozumień.
Czym jest prowizja biura nieruchomości i za co się ją płaci?
Prowizja biura nieruchomości to wynagrodzenie za wykonanie usługi pośrednictwa – najczęściej jest to kwota stanowiąca procent od wartości transakcji lub równowartość jednomiesięcznego czynszu. W przypadku najmu mieszkania, biuro pośrednictwa działa jako łącznik między właścicielem a potencjalnym najemcą – prezentuje ofertę, organizuje oględziny, weryfikuje dokumenty, a często także przygotowuje umowę najmu. Wynagrodzenie dla pośrednika jest więc opłatą za cały proces obsługi transakcji i nie sprowadza się tylko do „pokazania mieszkania”. Biura często przeprowadzają również wstępną selekcję najemców, co może mieć duże znaczenie dla właścicieli. W przypadku najemców, korzyścią jest dostęp do sprawdzonych ofert i bezpieczniejszy przebieg procesu najmu – szczególnie dla osób, które wynajmują mieszkanie po raz pierwszy.
Kto najczęściej płaci prowizję – najemca czy właściciel?
Odpowiedź na pytanie, kto pokrywa prowizję, nie jest jednoznaczna. Wszystko zależy od ustaleń między stronami oraz polityki danego biura nieruchomości. W Polsce funkcjonuje kilka modeli rozliczeń:
- Prowizję płaci tylko właściciel – ten model spotykany jest najczęściej w dużych miastach, gdy właściciel zleca biuru nieruchomości pełną obsługę oferty. Wtedy najemca nie ponosi żadnych kosztów związanych z pośrednictwem.
- Prowizję płaci tylko najemca – stosowane, gdy to najemca zgłasza się do biura z prośbą o znalezienie mieszkania. Wówczas to on zawiera umowę z pośrednikiem i ponosi opłatę.
- Prowizja dzielona na pół – model coraz popularniejszy, zwłaszcza przy krótkoterminowym najmie lub gdy biuro reprezentuje interesy obu stron transakcji.
- Prowizja negocjowalna – zdarzają się przypadki, gdy strony ustalają indywidualnie, kto zapłaci i ile, niezależnie od standardowych zasad przyjętych przez biuro.
W praktyce oznacza to, że zarówno właściciel mieszkania, jak i potencjalny najemca mogą być zobowiązani do zapłaty prowizji – wszystko zależy od kontekstu oraz tego, kto faktycznie zlecił usługę pośrednictwa.
Umowa z pośrednikiem – na co zwrócić uwagę?
Podpisanie umowy z pośrednikiem to kluczowy moment, który decyduje o tym, kto płaci prowizję i w jakiej wysokości. Umowa powinna zawierać dokładne informacje o zakresie usługi, wysokości opłaty oraz momencie, w którym prowizja staje się należna. Dla właścicieli istotne jest, by ustalić, czy biuro ma wyłączność na ofertę – w takim przypadku mogą pojawić się dodatkowe zobowiązania. Z kolei najemca powinien zwrócić uwagę, czy zawiera umowę tylko w celu obejrzenia mieszkania, czy też zleca biuru faktyczne poszukiwania nieruchomości. W pierwszym przypadku zazwyczaj nie płaci się prowizji, w drugim – jak najbardziej. Zawsze warto dopytać pośrednika o warunki współpracy jeszcze przed umówieniem się na oglądanie mieszkania.
Czy prowizja jest obowiązkowa?
Wbrew powszechnej opinii, opłata dla pośrednika nie jest obowiązkowa z mocy prawa. Jest to ustalenie między stronami – pośrednik może żądać zapłaty tylko wtedy, gdy została zawarta stosowna umowa. Dlatego bardzo ważne jest, aby każda osoba korzystająca z usług biura nieruchomości była świadoma, co podpisuje i czego może się spodziewać. Zdarzają się przypadki, gdy najemcy czują się zobowiązani do zapłaty prowizji tylko dlatego, że biuro pokazało im lokal – mimo że nie podpisali żadnej umowy. W takiej sytuacji pośrednik nie ma podstaw prawnych do dochodzenia zapłaty. Dlatego warto zachować czujność i nie podpisywać dokumentów, których się nie rozumie lub nie miało się czasu dokładnie przeczytać.
Dodatkowo warto wiedzieć, że każda umowa pośrednictwa – zarówno zawarta z właścicielem, jak i z najemcą – powinna mieć formę pisemną i jasno określać zakres usług, wysokość wynagrodzenia oraz moment, w którym prowizja staje się należna. Brak takiej umowy może być podstawą do unieważnienia roszczeń pośrednika. W praktyce zdarza się, że biura nieruchomości próbują „zasugerować” obowiązek zapłaty prowizji poprzez ogólnikowe zapisy lub ustne ustalenia, które nie mają jednak żadnej mocy prawnej. Dlatego zanim podpiszesz jakikolwiek dokument, upewnij się, że rozumiesz jego treść i że zgadzasz się na warunki współpracy.
Ile wynosi prowizja przy wynajmie mieszkania?
Prowizja przy wynajmie mieszkania zazwyczaj wynosi od 50% do 100% wartości miesięcznego czynszu najmu – w zależności od standardu lokalu, lokalizacji oraz zakresu usług świadczonych przez biuro. W przypadku ekskluzywnych apartamentów lub nieruchomości komercyjnych prowizja może być wyższa. W niektórych sytuacjach prowizja może zawierać dodatkowe opłaty – np. za sporządzenie umowy najmu, przygotowanie dokumentacji, obsługę najmu krótkoterminowego czy przygotowanie lokalu do prezentacji. Warto przed podpisaniem umowy dokładnie sprawdzić, co wchodzi w skład oferowanej usługi. Dobrą praktyką jest również poproszenie pośrednika o pisemne zestawienie wszystkich kosztów jeszcze przed podpisaniem umowy. Dzięki temu można uniknąć zaskoczenia, gdy pojawią się dodatkowe opłaty, które nie były wcześniej omawiane. W niektórych przypadkach biura oferują tzw. pakiety usług – np. podstawowy, rozszerzony lub kompleksowy – każdy z inną wysokością prowizji. Taki model rozliczeń pozwala lepiej dopasować usługę do potrzeb klienta i budżetu, jakim dysponuje. Warto jednak pamiętać, że najniższa prowizja nie zawsze oznacza najlepszą jakość – czasem lepiej zapłacić nieco więcej za pełne wsparcie, profesjonalną obsługę oraz zabezpieczenie prawne całej transakcji.
Co zrobić, jeśli nie zgadzamy się na zapłatę prowizji?
Jeśli jako najemca lub właściciel nie chcesz ponosić kosztów pośrednictwa, masz prawo negocjować warunki umowy lub poszukać oferty bezpośrednio, bez udziału pośrednika. Na rynku dostępne są zarówno ogłoszenia z biur nieruchomości, jak i od osób prywatnych – warto porównać warunki i dokonać świadomego wyboru. W sytuacji, gdy zostałeś zobowiązany do zapłaty prowizji bez zawarcia umowy lub bez jasnego przedstawienia warunków, możesz złożyć skargę do organizacji branżowej, a nawet rozważyć drogę sądową. Pamiętaj jednak, że większość biur działa profesjonalnie i przejrzyście – problematyczne sytuacje wynikają zwykle z braku wiedzy lub nieporozumień.
Podsumowanie – kto płaci prowizję i jak uniknąć nieporozumień?
Odpowiedź na pytanie kto płaci prowizję dla biura nieruchomości przy wynajmie nie jest jednoznaczna – zależy od konkretnej sytuacji, zapisów umowy i ustaleń między stronami. Dlatego najważniejsze jest dokładne czytanie dokumentów, rozmowa z pośrednikiem przed rozpoczęciem współpracy oraz świadome podejście do korzystania z usług biura nieruchomości.
Jeśli szukasz mieszkania na wynajem lub jesteś właścicielem, który chce skutecznie wynająć nieruchomość, skontaktuj się z Grupą CDF. Zapewniamy przejrzyste warunki współpracy, rzetelną obsługę i jasne zasady rozliczeń. Niezależnie od tego, czy jesteś najemcą, czy właścicielem – pomożemy Ci znaleźć optymalne rozwiązanie. Współpracuj z profesjonalistami, którzy dbają o Twój komfort i bezpieczeństwo.